Modhan ùghdarras ionadail airson taic a thoirt do leasachadh sgoile
Facal-toisich
Tha mi toilichte an aithisg sgrùdaidh cuspaireil nàiseanta seo a thaisbeanadh air mar a tha ùghdarrasan ionadail ann an Alba a’ toirt taic do leasachadh sgoiltean. Tha an aithisg seo a’ nochdadh bheachdan a chaidh a chruinneachadh bho na 32 ùghdarrasan ionadail gu lèir, a’ tabhann sealladh farsaing air na neartan, na dùbhlain, agus na cothroman taobh a-staigh ar siostam foghlaim.
Tha pàirt chudromach aig ùghdarrasan ionadail ann a bhith a’ toirt taic do sgoiltean gus càileachd foghlaim a leasachadh. Tha an aithisg seo a’ comharrachadh mar a nì iad an obair dheatamach seo, le fòcas air fèin-luachadh, planadh leasachaidh, gealltanas càileachd, ionnsachadh proifeiseanta, agus lìbhrigeadh taic uile-choitcheann agus cuimsichte do sgoiltean.
Air feadh na h-Alba, tha mòran ri mholadh. Tha sinn air deagh eisimpleirean fhaicinn de cheannardas ro-innleachdail, fèin-luachadh làidir air a stiùireadh le dàta, agus cultaran co-obrachail far a bheil sgoiltean agus ùghdarrasan ionadail ag obair còmhla gus builean a leasachadh do chloinn is dhaoine òga. Tha dàimhean adhartach, stèidhichte air earbsa agus spèis phroifeiseanta, mar bhunait air mòran de na soirbheasan sin. Gu sònraichte, tha ceannardas èifeachdach aig a h-uile ìre – prìomh oifigearan, ceannardan sgoile, agus ceannardan meadhanach – a’ nochdadh mar stiùiriche cumhachdach airson leasachadh seasmhach.
Ach, tha an aithisg cuideachd a' comharrachadh raointean far a bheil feum air leasachadh. Tha caochlaideachd sònraichte ann an cunbhalachd agus càileachd na taic a thathar a’ toirt do sgoiltean, an dà chuid taobh a-staigh agus thar ùghdarrasan ionadail. Tha feum aig èifeachdas pròiseasan fèin-luachaidh air neartachadh, gus adhartas chloinne agus dhaoine òga a mheudachadh. Tha e deatamach gun tèid leasachadh ceannardais a neartachadh aig gach ìre airson comas a thogail airson leasachadh leantainneach.
Tha na dùbhlain fiosgail mu choinneamh nan ùghdarrasan ionadail uile cudromach. Tha cuingeadan ionmhais agus suidheachadh cruinn-eòlach choimhearsnachdan dùthchail is eileanach a’ cruthachadh bacaidhean air taic chunbhalach agus cothroman ionnsachaidh proifeiseanta. Tha dùbhlain gun samhail ann an co-theacsan dùthchail agus iomallach an treas cuid de dh’ùghdarrasan ionadail na h-Alba, a’ gabhail a-steach a bhith a’ tàladh agus a’ cumail luchd-obrach àrd-inbhe agus a’ dèanamh cinnteach à conaltradh cunbhalach pearsanta le sgoiltean. Tha feum air co-obrachadh air feadh an t-siostaim gus dèiligeadh ris na dùbhlain sin.
A dh’aindeoin na cuideaman sin, tha mòran ùghdarrasan ionadail ag cruthachadh cultar de shàr-mhathas agus barrachd cunntachalachd. Far a bheil an cultar seo a’ soirbheachadh, tha dleastanas làidir, coitcheann ann taic a thoirt do gach pàiste is neach òg gus coileanadh, ge bith dè an sgoil a bhios iad a’ frithealadh. Bu chòir gur e seo ar miann coitcheann.
Is e neart sònraichte eile an t-ionnsachadh proifeiseanta àrd-inbhe a tha ri fhaotainn do thidsearan, le taic bho mheasgachadh de chùrsaichean, phrògraman, lìonraidhean, agus mhodhan coidsidh. Ach, tha beàrn ann an ionnsachadh proifeiseanta coileanta airson prìomh oifigearan ann an ùghdarrasan ionadail – raon ris am feumar dèiligeadh gus dèanamh cinnteach gu bheil iad uidheamaichte gus leasachadh a stiùireadh agus a chuideachadh gu h-èifeachdach.
Bu mhath leam aithne a thoirt don obair a tha aig Comann Stiùirichean Foghlaim na h-Alba (ADES) ann a bhith a’ leasachadh frèam-obrach airson fèin-luachadh. Tha seo a’ riochdachadh ceum cudromach a dh’ionnsaigh neartachadh comas ùghdarrasan ionadail gus meòrachadh air an coileanadh agus leasachadh a dhèanamh tèarainte. A’ cur ri seo, solaraich ar n-obair gus frèam a leasachadh airson sgrùdadh ùghdarrasan ionadail sealladh riatanach bhon taobh a-muigh. Tha e a’ tabhann chothroman gus com-pàirteachasan a neartachadh agus taic a thoirt do leasachadh leantainneach gus dèanamh cinnteach gu bheil oidhirpean a’ lìbhrigeadh nam builean as fheàrr do luchd-ionnsachaidh na h-Alba. Bheir an t-ionnsachadh bhon sgrùdadh cuspaireil nàiseanta seo fiosrachadh dìreach do leasachadh an fhrèam-obrach sin.
Tha mi taingeil don a h-uile duine a chuir ris an sgrùdadh cuspaireil seo, a’ gabhail a-steach oifigearan ùghdarrasan ionadail, stiùirichean sgoile, buill thaghte, tidsearan, comainn phroifeiseanta agus pàrantan. Tha an fosgarrachd agus an dealas airson leasachadh ri fhaicinn tron aithisg seo.
Aig a’ cheann thall, tha an aithisg seo a’ daingneachadh amas coitcheann: dèanamh cinnteach gum faigh clann agus daoine òga na h-Alba air fad buannachd à siostam foghlaim a tha in-ghabhalach, cothromach agus den chàileachd as àirde. Còmhla, tro mheòrachadh leantainneach, ceannardas, agus cleachdadh co-obrachail, is urrainn dhuinn an amas seo a choileanadh – a’ dèanamh cinnteach gum bi gach neach-ionnsachaidh a’ soirbheachadh ann an siostam a tha dealasach a thaobh an soirbheachais.
Janie McManus
Àrd-neach-sgrùdaidh an Rìgh airson Foghlam
